به نقل از «ایران آنلاین»

ذبح اصلاحات اقتصادی توسط دولت قبل در آبان 98

تاریخ انتشار: ۱۷ بهمن ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۳۱۳۴۱۵

زمانی که مجلس مجوز تخصیص 8 میلیارد دلار برای تداوم ارز 4200 تومانی در سال 1400 را به دولت روحانی می‌داد، این تخصیص را مشروط به ارائه گزارشی کرد.

روزنامه ایران:  زمانی که مجلس مجوز تخصیص 8 میلیارد دلار برای تداوم ارز 4200 تومانی در سال 1400 را به دولت روحانی می‌داد، این تخصیص را مشروط به ارائه گزارشی کرد که نشان دهد این ارز در کاهش قیمت‌ها اثر گذاشته و به مصرف‌کننده واقعی می‌رسد اما شمس الدین حسینی گواهی می‌دهد که چنین گزارشی هرگز به مجلس نرسید و فقط اعلام شد به چه دستگاهی و چه میزان ارز تخصیص‌ یافته است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

او روایت می‌کند: «وقتی می‌خواهند ارز 4200 تومانی بگیرند، بهانه‌شان این است که جلوی تورم را بگیرند و وقتی که می‌خواهند پاسخ بدهند می‌گویند افزایش قیمت‌ها به‌دلیل عوامل دیگر بوده است.» شمس‌الدین حسینی، اقتصاددان، وزیر اسبق اقتصاد و نماینده مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با «ایران» به تشریح الزامات اصلاح ارز 4200 تومانی می‌پردازد. این گفت‌و‌گو را در ادامه می‌خوانید:

نظر شما درباره بحث اصلاح تخصیص ارز 4200 تومانی چیست و اجرای این تصمیم چه ملاحظاتی به همراه دارد؟
باید اصلاح نظام ارزی و نظام حمایتی را تفکیک کنیم؛ چون این دو موضوع را از هم تفکیک نمی‌کنیم چه‌ بسا تصمیم‌گیری برای ما سخت باشد. ما می‌توانیم نظام ارزی‌مان را اصلاح و حذف ارز 4200 تومانی را دنبال کنیم بدون اینکه مثلاً قیمت دارو تغییر کند. الان دو نرخ ارز داریم مثلاً یک ارز 4200 تومانی و یک ارز مثلا 27 هزارتومانی که ارز 4200 تومانی را به واردکننده دارو و مواد اولیه دارویی می‌دهیم و آن را کنترل می‌کنیم تا دارو به دست بیمار برسد. کسانی هستند که از این نظام فعلی حمایت می‌کنند به‌وقت خود به سران سه قوه نامه نوشتند و فساد این موضوع را گوشزد کرده‌اند. اما به‌جای اینکه فساد سیستم را مطرح کنند، فساد فرد را مطرح کرده‌اند، چون همیشه در نگاه آنها اینگونه است که سیستم می‌تواند غلط باشد اما آدم سالم دچار فساد نمی‌شود. تجربه نشان می‌دهد متأسفانه افرادی که قبل از این نظام چندنرخی درست کار می‌کردند بعد از نظام چندنرخی دچار فساد شدند. در دوره‌های مختلف این اتفاق افتاده است. بسیار خب! شما می‌خواهید قیمت دارو تغییر نکند، اما چرا تأکید دارید که ارز دارو را به واردکننده بدهید، ارز با نرخ یکسان به واردکننده داده شود و مابه تفاوت آن از طریق نظام بیمه‌ای و سازمان‌های بیمه‌ای و به‌عنوان سهمی در نظر گرفته شود که بیمه پرداخت کند و افزایشی در قیمت دارو ایجاد نشود. استدلال می‌کنند که یکسری افرادی هستند که دفترچه بیمه ندارند؛ الان که نسخه‌ها الکترونیکی شده و داروخانه اجازه ندارد غیر از نسخه به بیمار دارو بدهد، به کسانی هم که حتی بیمه ندارند براساس نسخه پزشک دارو را بدهد و مابه تفاوت را از بیمه دریافت کند. ممکن است اینجا هم فساد باشد اما قطعاً فسادش کمتر است. پزشکی که 6 ماه پیش 50 تا نسخه بیشتر نداشته است، حالا اگر یکباره آن را تبدیل به 100 نسخه کند، قطعاً مورد شناسایی قرار می‌گیرد.
حتی درخصوص نان می‌توان نرخ ارز را اصلاح کرد اما قیمت نان را تغییر نداد. به این صورت که ما گندم را با قیمت به ظاهر ارز 4200 تومانی وارد می‌کنیم؛ واردکننده این را به سیلودار بدهد، سیلودار آن را به کارخانه آرد بدهد، کارخانه آرد آن را به نانوا بدهد و نانوا باید آن را به مردم بدهد. کنترل این چرخه بسیار سخت است. همه می‌دانند که قاچاق معکوس داریم و کالاهایی که ارز 4200 تومانی گرفته‌اند، واردات شان چندبرابر شده است. اگر واردات درست باشد، پس تخصیص به هم ریخته است، یعنی جای تولید را گرفته است. اگر این واردات درست نباشد و قطعاً هم اینگونه است معنای آن این است که فساد بیداد می‌کند. در اینجا هم می‌شود به واردکننده ارز با نرخ یکسان داد، به سیلو و کارخانه‌دار هم همین‌طور و به نانوا یارانه را اختصاص دهید.
به این مسأله توجه کنید که مبادا افرادی که معتقد به تداوم ارز 4200 تومانی هستند خود را علمدار حمایت از اقشار آسیب‌پذیر بدانند؛ اینها دانسته و ندانسته علمدار تخصیص ارز یارانه‌ای با رانت ارز به گروه‌های خاص هستند و اصلاً چنین چیزی نیست که اصلاح نظام ارزی مترادف با اصلاح نظام حمایت است. پس ما می‌توانیم نظام ارزی‌مان را اصلاح کنیم بدون اینکه برویم به سمت اینکه اصلاحات قیمتی را در پیش بگیریم. این حالت که ما اصلاحات قیمتی را در پیش نمی‌گیریم فسادی دارد اما فسادش به اندازه قبل نیست و به مراتب کمتر است. مثلاً قاچاق معکوس نخواهیم داشت و حداقل آن این است که گیر چند هزار نانوا می‌افتد تا چند نفر واردکننده زنجیره‌ای. ای‌ کاش دولتمردان با مردم و کارشناسان این بحث را مطرح می‌کردند و اینکه آیا دغدغه افزایش قیمت کالاهای خاص را دارید ما این نظام یارانه قیمتی را به هم نمی‌ریزیم.
با این اوصاف آیا پرداخت یارانه ریالی و تخفیف همگانی قیمت بهتر است یا هدفمند کردن یارانه‌ها؟
تردیدی ندارم که هدفمند کردن یارانه‌ها بر تخفیف همگانی ارجحیت دارد. سال‌هاست جز معدودی از اقتصاددان‌ها که بیشتر گرایش‌های سوسیالیستی دارند به این جمع‌بندی رسیده‌اند که یارانه‌های هدفمند بر یارانه‌های  همگانی (یونیورسال) ترجیح دارد. ولی وقتی که ما از یارانه هدفمند صحبت می‌کنیم شرط و شروطی دارد. به‌عنوان مثال وقتی از اجرای هدفمند کردن یارانه‌ها در دو دوره سال 89 و 98 صحبت می‌شود و اینکه هدفمند کردن یارانه‌ها در سال 98 بد اتفاق افتاد، معتقدم در سال 98 اصلاً هدفمندی اجرا نشد بلکه آن حذف یارانه بود که با هدفمندی متفاوت است.
پیش از این توصیه‌ای به دولتمردان داشته‌ام و تکرار می‌کنم که به‌دنبال صرفه‌جویی مستقیم و تأمین مالی بودجه از محل اصلاح نرخ ارز یا اصلاح قیمت‌ها نباشند. یعنی بدین ترتیب که به مردم فشار وارد کنند تا ناترازی بودجه را از این مسیر برطرف کنند و اگر منابعی از مردم تحصیل می‌کنند آن را در قالب‌هایی مثلاً به 8 یا 9 دهک جامعه بازتوزیع کنند، این حتماً صرفه‌جویی دارد.
ما در اجرای هدفمند کردن یارانه‌ها، سه تراز را مطرح می‌کردیم. نخست تراز اقتصادی است که در آن پیشگیری از قاچاق، تخصیص بهینه منابع و صرفه‌جویی هم دیده می‌شود چون جلوی افزایش رشد مصرف گرفته می‌شود و این بار آتی مالی را از دوش دولت برمی‌دارد. وقتی تخصیص منابع درست می‌شود، سرمایه‌گذاری افزایش پیدا می‌کند و خودبه‌خود از طریق مالیات مشکلات دولت حل می‌شود.
بحث دیگر تراز حسابداری است. قطعاً تراز حسابداری هدفمند کردن یارانه‌ها مثبت است و یک بخش، تراز نقدی است که در تراز نقدی باید اهتمام لازم صورت بگیرد. ممکن است در کوتاه‌مدت کمبودی پدید بیاید اما بی‌تردید در میان‌مدت و بلندمدت اصلاح می‌شود. به همین بسنده می‌کنم که در لایحه بودجه سال 1401 دولت حکمی آورده است که اگر در پرداخت هزینه‌های جاری و حقوق و دستمزد کمبود داشت آن را از محل یارانه بگیرد. یعنی هدفمند کردن یارانه‌ها گرچه در بدو امر دچار ناترازی نقدینگی بود اما از همان ابتدا هم تراز اقتصادی آن مثبت بود. همه می‌دانند که به‌شدت قاچاق در برخی اقلام نه تنها، کاهش پیدا کرد، بلکه به صفر رسید و تراز حسابداری آن مثبت شد و تراز نقدینگی هم کمبود داشت که به مرور زمان الان کاملاً حل شده است اما نظام اداری کشور و اجرایی توان پرداخت دو یارانه همزمان ارزی و ریالی را ندارد.
در بودجه 1400 هنگام رسیدگی به لایحه آن وقتی که دولت وقت پافشاری کرد که برای جلوگیری از افزایش قیمت‌ها 8 میلیارد دلار برای ارز 4200 تومانی نیاز دارم و بعداً دیدیم حتی این 8 میلیارد دلار که تنها طی یک سال بود، به هر دلیلی برای 8 ماه این عدد به 10 و نیم میلیارد دلار رسید. آنجا در تبصره، حکمی گذاشتیم که امروز درباره آن از همان وزرا سؤال می‌کنیم و پاسخ نمی‌دهند؟ حکم این بود چنانچه دستگاهی از ارز ترجیحی استفاده کرد، باید در قالب کمیته اقتصادی دولت با دبیری بانک مرکزی و عضویت سازمان برنامه‌وبودجه و وزارت امور اقتصادی و دارایی، وزارت صمت و دستگاه های بهره‌مند از ارز 4200 تومانی نظارت و سیاستگذاری شود و به‌گونه‌ای اجرا کند که کالا به اندازه و بموقع و قیمت مناسب با ارز ترجیحی به دست مصرف‌کننده نهایی برسد و قرار بود بانک مرکزی آن را ماهانه گزارش بدهد.

اولاً بانک مرکزی در بازه زمانی اجرا، این گزارش را نداد و ما به سازمان برنامه‌وبودجه فشار آوردیم که چرا گزارش نمی‌دهید. گزارشی که به ما دادند این است که چقدر ارز به چه دستگاهی و به چه منظوری داده‌اند و به‌هیچ‌وجه گزارشی که در قانون صراحت دارد و باید مشتمل بر این باشد که قیمت این اقلام را که ارز ترجیحی استفاده کرده‌اند، چه میزان به دست مصرف‌کننده رسیده است، ندادند و در واقع چنین گزارشی نمی‌توانند بدهند. وقتی از آنها می‌پرسند چرا این اقلام افزایش پیدا کرده است می‌گویند عوامل دیگر افزایش پیدا کرده است. یعنی وقتی می‌خواهند ارز 4200 تومانی بگیرند، بهانه‌شان این است که جلوی تورم را بگیرند و وقتی که می‌خواهند پاسخ بدهند می‌گویند افزایش قیمت‌ها به‌دلیل عوامل دیگر بوده است.
اعداد و ارقامی که مطرح می‌کنند و علت افزایش قیمت در کالاهایی را که ارز 4200 تومانی می‌گیرند، توجیه می‌کنند، در رسانه‌ها هم مطرح می‌شود، این استدلال‌ها را چطور می‌بینید؟
اساساً بحث بر سر این است که آیا این اعداد و ارقامی که می‌گویند درست است یا غلط؟ برای نمونه قیمت هر کیلو مرغ وارداتی تحویل در تهران 1.6 دلار است. اگر در نظر بگیرید دلار حتی 30 هزار تومان باشد، با دلار آزاد کیلویی 48 هزار تومان می‌شود. اما ارز 4200 تومانی می‌گیرند و 1.6 این ارز 7 هزار تومان می‌شود. چه پاسخی برای این دارند؟ در آنالیز خود قیمت نهاده و انرژی و... را حساب می‌کنند و برای سال آینده هم آن را افزایش می‌دهند. سال گذشته در مجلس گفتم که ما نمی‌توانیم زمانی که این ناکارآمدی‌ها وجود دارد جلوی تورم را بگیریم. وقتی که رشد نقدینگی 40 درصد است و رشد اقتصادی صفر است با سیاست‌های ارزی تورم را مهار کنیم اما می‌توانیم جلوی فساد را بگیریم. این نکته مهم است که برای چه اساساً از نظام یارانه همگانی به سمت یارانه هدفمند می‌رویم؟ چرا هدفمند کردن یارانه‌ها جایگزین حذف یارانه‌ها شد؟ در نظام حذف یارانه قیمت را اصلاح می‌کنید و می‌گویید این مردم هستند که باید این فشار را تحمل کنند، ولی در هدفمند کردن یارانه‌ها، تفاوت قیمت‌ها را جبران می‌کنید.
موفقیت دولت در این زمینه چه پیش‌نیازهایی دارد؟
باور دولت به اجرای اصلاحات اقتصادی و در عین حال توجه به آماده‌سازی و فراهم کردن زمینه پذیرش اجتماعی و اجرای مؤثر و حساب شده لازمه موفقیت چنین طرح‌هایی است ولی در هر صورت این را هم اضافه کنم که دیگر خبری از ارز 4200 تومانی نیست. دولت در عین حال با این سؤال بزرگ و مهم مواجه است که افرادی که می‌گویند ارز 4200 تومانی را ادامه بدهید، بگویند دولت چگونه جلوی رشد نقدینگی را بگیرد. البته من بیشتر بر صرفه‌های اقتصادی و اصلاحاتی که در باب فساد هست، تأکید دارم و معتقدم آن‌هایی که در مقابل اصلاح ارز 4200 تومانی قرار دارند هیچ راهکاری برای این امر ندارند و در نهایت به یکی، دو جمله کلی بسنده می‌کنند که دولت باید نظارت‌هایش را تقویت کند و بعد در جلسه دیگر می‌گویند دولت نباید در اقتصاد دخالت کند و دولت باید اقتصاد را به مردم واگذار کند. از آنها سؤال می‌‌کنم که مگر ممکن است ارز 4200 تومانی داد و قیمت‌گذاری دستوری و توزیع دولتی نکرد؟ و اگر اینها دولتی شد آیا فضا و جایی برای اجرای اصل 44 باقی می‌ماند؟ آیا سیاست‌های کلی اصل 44 را لیبرال‌ها ابلاغ کردند؟ به نظرم باید به مسأله عمیق‌تر و فراتر نگاه کرد.
درباره نحوه اجرای این سیاست اصلاحی به نظر شما چه تمهیدات و ملاحظاتی باید در نظر گرفته شود؟
نحوه اجرا بسیار مهم است. حجم اصلاحات اقتصادی ارز 4200 تومانی و سهم آن در اقتصاد سازوکار با هدفمندی یارانه‌ها که در سال 89 انجام شد، قابل مقایسه نیست. خاطرتان هست که قیمت بنزین، گازوئیل و آرد چندبرابر شد و تورم از 12.4 درصد به 19 درصد رسید. در آن سال تحریم ها هم بسیار افزایش پیدا کرد، حال ببینید درآبان سال 98 چه اتفاقی افتاد. ما در اجرای هدفمندی یارانه‌ها به چند اصل توجه داشتیم اول این بود که برهم زدن نظام قیمت‌ها و قیمت‌های نسبی سبب اختلال در نظام اقتصادی می‌شود. اما متأسفانه این افق نگاه در بسیاری تصمیمات وجود ندارد مثلاً چرا صنایع ما انرژی بر هستند، وقتی بررسی می‌کنیم می‌بینیم در همان سال‌هایی که کشورهای غربی بعد از شوک قیمتی نفت به این نتیجه رسیده بودند که باید در تکنولوژی‌هایی سرمایه‌گذاری کنند که صرفه‌جویی در مصرف انرژی داشته باشند ما به اشتباه صنایعی را در کشور وارد کردیم که بسیار انرژی بر بودند به دو دلیل اینکه ارزهای ارزان به‌صورت رانتی داشتیم و دوم اینکه قیمت انرژی تقریباً مفت بود و آنها به‌دنبال آن بودند که از شوک‌های انرژی آتی خود را خلاص کنند. ما به دام صنایع انرژی بر افتادیم و بسیاری از مشکلاتی که به‌عنوان ناکارایی و ناکارآمدی که در اقتصاد ایران وجود دارد به توسعه اقتصاد دستوری در دهه اول انقلاب برمی‌گردد که تمام صنایع به لطایف‌الحیل دولتی شدند و اقتصاددان‌هایی که آن روزها مشاور بودند به هیچ وجه مسئولیت نمی‌پذیرند.
اصلاح قیمت‌های نسبی یک هدف اصلی است و در اجرای هدفمند کردن یارانه‌ها آن را به‌عنوان یک اصل پذیرفته بودیم اما معتقد بودیم که طبقات اجتماعی نباید هزینه تحصیل کارایی اقتصادی را بدهند به همین دلیل بر بازتوزیع یارانه‌ها تأکید کردیم چون پذیرفته بودیم که اصلاح قیمت‌های نسبی یک سری ناکارآمدی‌ها را آشکار می‌کند و برای گذر از یک وضعیت ناکارآمد به یک وضعیت کارآمد، هزینه انتقال وجود دارد که نباید آن را با فشار به طبقات اجتماعی پشت سر گذاشت و طبقات اجتماعی باید پشتیبانی می‌شدند و این پشتیبانی صورت گرفت.
در این مورد چه توصیه‌ای به دولت دارید؟
آبان 98 کاری کرد که دولت‌ها تا سال‌ها نتوانند اصلاحات اقتصادی در اقتصاد ایران انجام دهند. متأسفانه تدبیر نشد و این بی تدبیری به ضرر اقتصاد تمام شد و اصلاح اقتصاد را ذبح کرد. دولت در اصلاحات اقتصادی باید ظرفیت اجتماعی را در نظر بگیرد. این ظرفیت چند پیش‌نیاز دارد اول اینکه دولت به تراز بودجه خانوار به همان میزان اهمیت دهد که به تراز بودجه خودش اهمیت می‌دهد. نکته دوم اینکه باید مردم در این راستا هم باور شوند. اگر مردم باور پیدا کنند، همراهی می‌کنند که از شروط موفقیت در این کار است؛ منتها در چه مسیری مهم است؟ مسیری که در سال 1398 رخ داد، قیمت‌ها افزایش پیدا کرد و ریالی به حساب مردم ریخته نشد و مردم با فشاری که آوردند و اغتشاشاتی که صورت گرفت دولت را وادار به پرداخت کردند، دولت پرداخت کرد ولی بهای سیاست غلط فقط پرداخت پول نبود بلکه صدای خرد شدن سرمایه اجتماعی را هم شنیدیم، ولی در سال 89، دولت قبل از افزایش قیمت‌ها منابع حاصل از آن را براساس برآورد قبلی، به حساب مردم ریخت و در اینجا نه تنها سرمایه اجتماعی نشکست که شکل گرفت و برای اولین بار بود که دولتمردان به قول خود وفا کردند، سوم در اجرای این کار حتماً کاستی‌هایی به وجود می‌آید و با یک مدیریت مستمر و هوشمند و هدفمند باید این کار را انجام داد و این کار نمی‌تواند به‌صورت اتوپایلوت انجام شود. نمی‌تواند رئیس‌جمهور بگوید من خبر نداشتم. باید اصلاحات اقتصادی به دست رئیس‌جمهور و با فرماندهی شخص او انجام شود و تمام تیم اقتصادی با او همراه باشند. به دولتمردان توصیه می‌کنم در اصلاح نظام ارزی در وهله نخست مصمم باشند و اگر تردید دارند سراغ این کار نروند. با اراده سراغ این کار بروند و با همین اراده و عزم جزم باید با سایر ارکان تصمیم‌گیری از جمله مجلس شورای اسلامی صحبت کنند و اگر این اراده و عزم به سایر ارکان منتقل شود آنها هم همراه می شوند. وقتی همصدایی در ارکان حکومت شکل بگیرد و با مردم صادقانه صحبت شود مردم هم همراهی می‌کنند.

گزیده

حجم اصلاحات اقتصادی ارز 4200 تومانی و سهم آن در اقتصاد با سازوکار هدفمندی (یارانه‌ها) که در سال 89 انجام شد، قابل مقایسه نیست. خاطرتان هست که قیمت بنزین، گازوئیل و آرد چندبرابر شد و تورم از 12.4 درصد به 19 درصد رسید. در آن سال تحریم ها هم بسیار افزایش پیدا کرد، حال ببینید درآبان سال 98 چه اتفاقی افتاد
می‌توانیم نظام ارزی‌مان را اصلاح کنیم بدون اینکه اصلاحات قیمتی را در پیش بگیریم
این حالت که اصلاحات قیمتی را در پیش نمی‌گیریم فسادی دارد اما فسادش به اندازه قبل نیست و به مراتب کمتر است
تردیدی ندارم که هدفمند کردن یارانه‌ها بر تخفیف همگانی ارجحیت دارد؛ ولی وقتی که ما از یارانه هدفمند صحبت می‌کنیم شرط و شروطی دارد

انتهای پیام/

 

 

منبع: ایران آنلاین

کلیدواژه: هدفمند کردن یارانه ها اصلاحات اقتصادی افزایش پیدا ارز 4200 تومانی افزایش قیمت ها 8 میلیارد دلار اجرای هدفمند اصلاح نظام صرفه جویی نظام ارزی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۳۱۳۴۱۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

قالیباف؛ شمشیر را برای رئیسی از رو بست / پایان دیرهنگام سکوتِ مجلس مقابل دولت!

خبر آنلاین نوشت: حلقه حامیان رئیسی در پارلمان روز به روز کوچکتر می‌شود، حلقه‌ای که دو سال و اندی پیش پای بیانیه حمایت از او برای کاندیداتوری را امضا کرده بودند، اما در گذر زمان، حمایت‌ها کمرنگ و کمرنگ‌تر شد.

پایانِ سکوت

گرچه در فاز اول حامیانِ منتقدِ دولت، وارد فاز سکوت شدند تا کمتر بخاطر این حمایت به چالش کشیده شوند، اما عملکرد پر انتقاد دولت در حوزه‌های اقتصادی، سیاست داخلی و خارجی و حتی اجتماعی و فرهنگی کار را به جایی رسانده که سکوت‌ها یکی بعد از دیگری شکسته می‌شود و تریبون‌ها در پارلمان در نقد رئیسی و دولتمردانش یکی بعد از دیگری روشن می‌شود.

نقد‌ها تنها مربوط به صندلی‌های پایین مجلس نیست و هیات رئیسه نیز منتقد رویکرد‌های دولت، خاصه رویکرد‌های اقتصادی است. آنچنان که قالیباف در جلسه مشترک با دولتی ها، در اظهارنظری انتقادی که کم سابقه نیز به نظر می‌رسد، نه تنها دولت را به نقدکشید بلکه ضرب الاجل هم برای دولت تعیین کرده است.

او در دومین نشست بررسی مسائل ارزی که وزیر اقتصاد، رئیس کل بانک مرکزی و معاون پارلمانی دولت از یک سو و محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی، سیدشمس الدین حسینی رئیس کمیسیون ویژه جهش و رونق تولید، عزت الله اکبری تالارپشتی رئیس کمیسیون صنایع و معادن، محمدحسین حسین زاده بحرینی و محسن زنگنه از نمایندگان اقتصاددی مجلس و تعدادی از کارشناسان مرکز پژوهش‌ها در سوی دیگر آن حضور داشتند، صریح و بدون تعارف به انتقاد از دولتی‌ها پرداخت و گفت؛ «همه اختیار‌های موجود در قانون دائمی را به رئیس بانک مرکزی دادیم و هر چه ایشان در جلسه سران قوا بیان کردند قبول کردیم، اما شرایط کنونی نشان می‌دهد که هم رویکرد اقتصادی و هم رویکرد مدیریتی در موضوع ارز دچار اشکال است.»

وی با اشاره به تورم کالا‌های اساسی که با ارز ترجیحی وارد می‌شوند و تاکید بر ضرورت اصلاح رویکرد‌های اقتصادی در این زمینه، گفت؛ «به طور روشن و مشخص امروزه در سیاست‌های ارزی از نگاه اقتصادی دچار مشکل هستیم و طرح جامعی برای رویکرد اقتصادی در ارز وجود ندارد. ما رویکرد اقتصادی مان در حوزه مدیریتی را اعلام کردیم و تا روز یکشنبه برای دریافت برنامه دولت منتظر می‌مانیم، اما اگر برنامه و سیاست ارزی دولت ارائه نشود، مجلس جلسه خواهد گذاشت و طرح خود را ارائه می‌کند.»

قالیباف با تعیین این ضرب الاجل آنهم در حالی که کمتر از یک ماه تا پایان عمر مجلس یازدهم باقیمانده، شمشیر را برای رئیسی و تیم اقتصادی او از رو بست.

فقط قالیباف نیست!

قالیباف، اما در نقد دولت تنها نیست و در همین چند جلسه برگزار شده مجلس در سال جاری بار‌ها و بار‌ها تریبون نمایندگان به نقد دولت باز شده است. آشفتگی بازار ارز و سکه محور اصلی انتقادات بوده است که گرانی بیشتری را به زندگی و معیشت مردم وارد کرده است.

قالیباف به جز صراحتی کم سابقه در اظهاراتش، کنایه هایش را نیز روانه دولت کرده است. او در این نشست با بیان اینکه نباید به ارائه گزارش اکتفا کرد، گفت؛ «در نشست قبلی به اندازه کافی گزارش ارائه شد و دوستان دولت باید به طور روشن و شفاف رویکرد رو به جلو برای مدیریت بازار ارز ارائه کنند. ما دنبال تکرار جلسات نیستیم و جلسه سومی وجود ندارد بنابراین باید در مورد موضوع به جمع‌بندی برسیم و نتیجه نهایی را به صحن علنی ارائه کنیم و در این رابطه با توجه به اصرار نمایندگان برای بررسی موضوع در صحن علنی، به صورت مشخص به نمایندگان گفتم اگر به جمع‌بندی و اتفاق نظر با دولت نرسیم مجلس خود به جمع‌بندی روشن می‌رسد.»

اشاره قالیباف به تذکر‌ها و انتقاداتی است که طی روز‌های اخیر به هیات رئیسه مجلس می‌شود و نمایندگان خواستار برگزار کردن جلسه‌ای با محوریت آشفتگی‌ها در بازار ارز و اثرات سوء آن بر گرانی کالا‌های اساسی شده اند.

قیمت خودرو، بازار داغ فیلترشکن ها، قیمت مسکن، حقوق بازنشستگان و ... از دیگر محور‌هایی است که زمینه ساز انتقاد از دولت رئیسی شده است. انتقاداتی که به نظر می‌رسد دیرتر از آنچه باید، کلید خورده است و بعید نیز به نظر می‌رسد دولت رئیسی تن به اجرایی کردن خواسته‌های پارلمان نشینان بدهد.

در جدول زیر مروری بر مواضع انتقادی نمایندگان در جلسات علنی صحن مجلس طی چند هفته اخیر داشته ایم؛

نام نماینده /حوزه انتخابیه	نوع انتقاد (تذکر، اخطار، نطق)	متن انتقادات
سید ناصر حسینی پور/ گچساران	تذکر	در ارتباط با چند هزار میلیارد هزینه‌های مربوط به فیلترشکن شفاف‌سازی کنید چرا که مردم از نان شب خود می‌گذرند اما از هزینه‌های اینترنت نمی‌گذرند. آیا برای میزان دقیق گردش مالی هزینه‌های فیلترشکن و دلایل عدم برخورد با آن پاسخی دارید؟
فرهاد بشیری/ پاکدشت	تذکر	دورهم جمع شدن خوب است اما مهم‌تر از آن رفع مشکلات مردم و بازار ارز و حفظ ارزش پول ملی است. باید به طور جدی در این زمینه تصمیمات قاطع گرفته شود.
محسن زنگنه/ تربت حیدریه	تذکر	بیش از هشت ماه است که طرح مقاوم سازی نظام ارزی کشور آماده شده منتها اعلام وصول نمی‌شود. انتظار می‌رود که هیات رئیسه هرچه سریع‌تر این کار را انجام دهد.
رحمت‌الله نوروزی/ علی‌آباد کتول	تذکر	رئیس بانک مرکزی در بحث ارز ترجیحی و ارز نیمایی و هم در موضوع ارز آزاد مسئول است. تقاضا داریم تیم اقتصادی دولت توجهی ویژه به مسائل داشته باشد.
محمدرضا میرتاج الدینی/ تبریز	تذکر	سیاست‌های ارزی بانک مرکزی درست نیست و علیرغم پیش‌بینی افزایش صادرات، هنوز مشکلات ادامه دارد.
مرتضی حسینی/ میانه	تذکر	جناب وزیر صمت شما بعد از دستگیری عده‌ای اختلاسگر و دزدان بیت‌المال در فولاد میانه چه اقدامی انجام دادید؟ چرا با مدیران وقت که این اختلاس در مجموعه آنها اتفاق افتاده بود برخورد نکرده و آنها را برکنار نکردید و به وضعیت فولاد میانه به طور اساسی رسیدگی نمی‌کنید؟
علی یزدی‌خواه/ تهران	نطق	آقای فرزین رئیس بانک مرکزی در مصاحبه اخیر خود گفت که بنده مسئول کنترل بازار آزاد ارز نیستم؛ سوال این است که مسئول بازار ارز چه کسی است که باید این بازار را کنترل کند؟
ابراهیم رضایی/ دشتستان	نطق	ارز و اقلام اساسی مورد نیاز مردم گران و گران‌تر می‌شود و همه شوکه می‌شوند آنان که مسئولیت دارند باید پاسخگو باشند.
ابراهیم عزیزی/ شیراز	نطق	دولت ضمن بررسی علل و عوامل افزایش قیمت کالاهای اساسی و افزایش قیمت مایحتاج مردم و نوسانات بازار ارز و سکه پاسخ قانع کننده‌ای به افکار عمومی بدهد.
سلمان اسحاقی/ قائنات	تذکر	کاهش زمان استفاده‌ از برق چاه‌های کشاورزی باعث آسیب زدن به مشارکت مردمی و جهش تولید و وارد شدن صدمه به میزان و کیفیت تولیدات محصولات کشاورزی می شود.
فتح الله توسلی/ بهار	نطق	وضعیت خودرو پاشنه آشیل وزارت صمت است، آیا وزیر از وضعیت خودرو و کیفیت و قیمت آن اطلاع دارید؟
احمد مرادی/ بندرعباس	تذکر	مقرر شد هیچ مدیر پروازی در کشور نباشد اما همچنان شاهد فعالیت این افراد هستیم؛ حال اینکه آنها بعضا سه روز در ماه هم در محل خدمت خود نیستند. این اتفاق ضربه مهلکی به تولید کشور و کارخانجات فعال آن وارد خواهد کرد.
فاطمه محمد بیگی/ قزوین	تذکر	با حذف ارز ترجیحی قرار بود مابه التفاوت نرخ ارز ترجیحی جبران شود اما ما در حال حاضر شاهد این هستیم که بیشتر هزینه سلامت توسط مردم و از جیب مردم پرداخت می‌شود.
محمدجواد عسکری/ داراب و زرین دشت	تذکر	اگر قرار است جهش تولید با مشارکت مردم انجام شود اعمال تعرفه درست نیست.
الیاس نادران / تهران	نطق	سیاست غلط اقتصادی دیگر که بازار سرمایه و پول را متأثر کرد، انتشار اوراق گواهی ۳۰ درصدی در اسفندماه سال گذشته بود. تصور دولت از انتظارات تورمی ناشی از این جهش نرخ چیست؟ هزینه جمع آوری منابع و مهار نقدینگی و آینده فروشی چه بلایی بر سر سرمایه گذاران خواهد آورد؟ کدام بازار با این تصمیم متعادل شده است؛ بورس، سرمایه، ارز، طلا، خودرو؟
علی اکبر بسزطامی/ ایلام	تذکر	استفساریه ماده ۱۱۲ درباره حق بازنشستگان از مناطق جنگی اجرا نمی شود و دولت به بهانه بار مالی آن را اجرا نمی کند. حق این قشر در حال تضییع شدن است.
عباس مقتدایی/ اصفهان	تذکر	فرو نشست اصفهان جدی است و ابنیه تاریخی اصفهان مورد آسیب قرار گرفته است. در این شرایط تغییرات پی در پی، مدیریت میراث فرهنگی اصفهان را زمین گیر کرده است. این سوال وجود دارد که آقای وزیر میراث فرهنگی در حال انجام چه کاری است.
عباس گودرزی/ بروجرد	نطق	قیمت خرید مسکن و اجاره بها وحشتناک شده و خارج از عهده بخش عمده مردم در شهرستان‌های مختلف است. دولت در این خصوص باید رویه را تغییر دهد، مسکن یکی از شعارهای اصلی دولت بوده و برای آن باید اهتمام جدی تری را به خرج دهد.
محمدرضا صباغیان/ بافق و مهریز	تذکر	مجلس شورای اسلامی لازم است برای دو موضوع جلسه ویژه‌ای برگزار کند اولین موضوع بحث افزایش قیمت کالاهاست که انتظار مردم اقدامی از سوی نمایندگان مجلس شورای اسلامی در این موضوع است. موضوع دیگر بحث تعیین تکلیف طرح ساماندهی کارکنان دولت است این طرح دستاورد مجلس شورای اسلامی بوده که هنوز تعیین تکلیف نشده است.
حبیب‌الله دهمرده/ زابل و زهک	تذکر	گرانی‌ها واقعاً با روح و روان مردم بازی می‌کند، ضرورت دارد که در موضوع ارز جلسه‌ای اضطراری گذاشته شود.
علیرضا سلیمی/ محلات	تذکر	وضعیت گرانی ارز و سکه به نحوی است که نیاز است جلسه‌ای ضروری در این بخش با حضور وزیر اقتصاد و امور دارایی و رئیس کل بانک مرکزی در مجلس شورای اسلامی برگزار شود.
مهرداد گودرزوند/ رودبار	نطق	دولت باید با مشورت با اقتصاددان‌های برجسته مشکلات معیشتی را حل و فصل کند. امروز نباید بازار ارز که بخش بزرگی از آن دولتی است، اینطور دچار تلاطم باشد و فشار سنگینی بر تولید وارد کند و معیشت مردم هم دچار مشکل شود.
حسینعلی حاجی دلیگانی/ شاهین شهر	تذکر	باید به این سوال پاسخ داده شود که اگر ارز نداریم، چگونه ارزپاشی صورت می‌گیرد و اگر ارز داریم چرا وضعیت قیمت‌ها اینگونه است و این سوال اصلی مردم در ابتدای سال از مجلس است
جواد نیک‌بین/ کاشمر	تذکر	از وقتی جلسه مشترک دولت و مجلس برگزار شد رئیس جمهور در این جلسه فرمایشاتی را مطرح کردند اما از روز گذشته تا به امروز نرخ ارز هزار تومان نیز افزایش پیدا کرده است

tags # محمد باقر قالیباف ، سید ابراهیم رئیسی سایر اخبار آیا قدرت‌های فوق‌بشری واقعیت دارند؟ چطور انسان به این قدرت‌ می‌رسد؟ بعد از فضا چه چیزی وجود دارد، جهان کجا تمام می‌شود؟! (تصاویر) مرکز واقعی جهان کجا است؟ فضانوردان چگونه در فضا دستشویی می‌کنند؟ | سرنوشت مدفوع انسان در فضا چه می‌شود؟